Praktyka asystencka
Cel ogólny
Celem praktyki jest gromadzenie doświadczeń związanych z pracą opiekuńczo - wychowawczą, dydaktyczną i terapeutyczną z dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością wzrokową oraz konfrontowanie nabywanej wiedzy psychologiczno - pedagogicznej z rzeczywistością pedagogiczną w działaniu praktycznym.
Cele szczegółowe
Celem praktyk pedagogicznych jest w szczególności:
- poznanie organizacji pracy przedszkola i szkoły podstawowej czy innej placówki kształcącej dzieci z zaburzeniami narządu wzroku;
- nabycie umiejętności planowania, prowadzenia i dokumentowania zajęć;
- nabycie umiejętności prowadzenia obserwacji zajęć i jej dokumentowania.
Sposób organizacji praktyki
W czasie trwania praktyki słuchacz studiów podyplomowych jest zobowiązany do podporządkowania się Dyrekcji Szkoły lub placówki. Bezpośrednim przełożonym słuchacza w czasie praktyki jest nauczyciel-opiekun z ramienia szkoły, specjalista posiadający kwalifikacje z zakresu tyflopedagogiki. Słuchacze przestrzegają przepisów dyscypliny pracy, BHP i tajemnicy służbowej. Słuchacze studiów podyplomowych Tyflopedagogika z pismem punktowym Braille’a powinni odbyć 60 godzin zegarowych praktyki asystenckiej kształtującej kompetencje opiekuńczo – wychowawcze, terapeutyczne i dydaktyczne, w wybranych przez siebie placówkach oświatowych tj. w przedszkolach specjalnych, szkołach specjalnych i placówkach specjalnych lub integracyjnych zajmujących się osobami z dysfunkcją wzroku (słabowidzących i niewidomych). Praktyka pedagogiczna powinna być realizowana w placówkach, gdzie pracuje się z dziećmi lub młodzieżą niewidomą i słabowidzącą. Są to różnego rodzaju typy placówek edukacyjno-rehabilitacyjnych obejmujących swoim oddziaływaniem osoby z dysfunkcją wzroku, są to: przedszkola specjalne dla dzieci niewidomych i słabowidzących, szkoły specjalne dla dzieci i młodzieży niewidomej i słabowidzącej, przedszkola integracyjne z dziećmi niewidomymi i słabowidzącymi, szkoły integracyjne z dziećmi i młodzieżą niewidomą i słabowidzącą, ośrodki szkolno - wychowawcze z dziećmi i młodzieżą niewidomą i słabowidzącą, poradnie psychologiczno-pedagogiczne zajmujące się dziećmi i młodzieżą niewidomą i słabowidzącą.
Plan praktyki
1. W pierwszym dniu praktyki słuchacz studiów podyplomowych bierze udział:
- w spotkaniu z dyrektorem placówki oświatowej i opiekunem praktyki w celu omówienia jej organizacji i przebiegu;
- sporządza wspólnie ze szkolnym opiekunem praktyk plan praktyki;
- szkolny opiekun praktyk pedagogicznych zapoznaje słuchacza studiów podyplomowych z zasadami BHP obowiązującymi w szkole lub w placówce.
2. W planie realizacji praktyki słuchacz wykazuje realizację praktyki poprzez:
- konsultacje z dyrektorem szkoły, opiekunem praktyk, psychologiem lub pedagogiem czy tyflopedagogiem (około 10 godzin);
- obserwacje lekcji, zajęć pozalekcyjnych, lekcji wychowawczej i innych form pracy z uczniem niewidomym i słabowidzącym (około 20 godzin);
- asystowanie nauczycielowi w prowadzeniu zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych (około 30 godzin).
3. W ostatnim dniu praktyki słuchacz powinien otrzymać kwestionariusz ogólnej oceny praktykanta oraz protokół zaliczenia praktyk podpisany przez opiekuna oraz dyrektora placówki (szkoły).
4. Po zakończeniu praktyki student winien złożyć komplet dokumentów opiekunowi praktyk. Słuchacz zalicza praktykę na następnym zjeździe po skończonej praktyce.
5. Wpisu zaliczenia praktyki dokonuje opiekun praktyki ze strony uczelni.
Instrukcja realizacji praktyki
W trakcie praktyki następuje kształtowanie kompetencji opiekuńczo-wychowawczych oraz dydaktycznych przez:
1) zapoznanie się ze specyfiką szkoły lub placówki, w której praktyka jest odbywana, w szczególności poznanie realizowanych przez nią zadań opiekuńczo-wychowawczych, terapeutyczno-rehabilitacyjnych i dydaktycznych, poznanie sposobu funkcjonowania szkoły lub placówki, organizacji pracy, pracowników, uczestników procesów pedagogicznych oraz prowadzonej dokumentacji.
2) obserwowanie:
- zorganizowanej i podejmowanej spontanicznie aktywności formalnych i nieformalnych grup uczniów z zaburzeniami w rozwoju i z niepełnosprawnością;
- aktywności poszczególnych uczniów, z uwzględnieniem specyfiki zaburzeń i nieprawidłowości rozwojowych;
- interakcji dorosły (nauczyciel, wychowawca) - dziecko oraz interakcji między dziećmi i młodzieżą (w tym samym i w różnym wieku) w sytuacjach lekcyjnych i pozalekcyjnych, uwzględniając problemy dzieci o specyficznych zaburzeniach w rozwoju;
- procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego w grupach wychowawczych, i zespołach uczniowskich (klasach), ich specyfiki, prawidłowości, i zakłóceń (uczniowie z trudnościami komunikacyjnymi);
- czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk w toku prowadzonych przez niego lekcji (zajęć) oraz aktywności uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
- toku metodycznego lekcji (zajęć), stosowanych przez nauczyciela metod, form pracy i wykorzystywanych pomocy dydaktycznych, z uwzględnieniem rodzaju, i stopnia niepełnosprawności oraz niedostosowania społecznego uczniów;
- integrowania przez opiekuna praktyk działalności opiekuńczo-wychowawczej, dydaktycznej, pomocowej i terapeutycznej;
- dynamiki grupy (klasy), ról pełnionych przez uczestników grupy, zachowania i postaw uczniów,
- funkcjonowania i aktywności w czasie lekcji (zajęć) poszczególnych uczniów;
- sposobów aktywizowania i dyscyplinowania uczniów oraz różnicowania poziomu aktywności poszczególnych uczniów, z uwzględnieniem rodzaju, i stopnia niepełnosprawności oraz niedostosowania społecznego;
- sposobu zadawania i kontrolowania pracy domowej, z uwzględnieniem możliwości uczniów;
- sposobu oceniania uczniów;
- działań podejmowanych na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny uczniów;
- organizacji przestrzeni w klasie, sposobu jej zagospodarowania (ustawienie mebli, wyposażenie, dekoracje i dostosowanie ich do potrzeb i możliwości percepcji uczniów w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności).
3) współdziałanie z opiekunem praktyk:
- w sprawowaniu opieki i nadzoru nad grupą oraz w zapewnianiu bezpieczeństwa;
- w podejmowaniu działań wychowawczych i terapeutyczno-rehabilitacyjnych wynikających z zastanych sytuacji;
- w prowadzeniu zorganizowanych zajęć wychowawczych;
- w planowaniu i przeprowadzaniu lekcji (zajęć);
- w organizowaniu pracy w grupach, stosownie do możliwości i ograniczeń uczniów;
- w usprawnianiu zaburzonych funkcji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
- w przygotowywaniu pomocy dydaktycznych adekwatnych do możliwości i ograniczeń uczniów;
- w doborze i wykorzystywaniu środków multimedialnych i technologii informacyjnej w pracy dydaktycznej z uczniami o zróżnicowanych możliwościach i ograniczeniach;
- w kontrolowaniu i ocenianiu uczniów;
- w organizowaniu przestrzeni klasy;
- w podejmowaniu działań w zakresie projektowania i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Formy aktywności w ramach praktyki
W trakcie praktyk słuchacz realizuje następujące formy aktywności:
- wizyty w przedszkolach specjalnych, szkołach specjalnych i placówkach specjalnych lub integracyjnych zajmujących się osobami niewidomymi i słabowidzącymi;
- obserwowanie zajęć;
- asystowanie nauczycielowi prowadzącemu zajęcia.
